Benutzer:Christian/Haido

Aus Orthpedia
Zur Navigation springenZur Suche springen

St. Haido was from the village of Stanos in Halkidiki and she lived in the 19. th century. After the revolution of 1821 she left with her mother and settled in Thasos, because a Turkish ruler sought her hand in marriage and she did not want to convert to Islam or marry a Turk.

Because of her refusal ahe was tortured in prison to convert, but she continued to refuse to renounce Christ and her heritage. Till this day one can see where Haido was imprisoned in Stano(s), She only escaped because the village priest and some young men helped break her free.

In Thasos she entered the Monastery of Pantokratoros in Kallirachi, where she served in the church and lived a life of purity fully dedicated to God and taking care of her mother.

After the repose of her mother she dedicated her whole life to prayer and fasting and she acquired spiritual illumination. It is said that she reached an angelic state by her heavenly way of life, and for two days she was caught up into Paradise where she witnessed heavenly mysteries.

Upon her return she related her experience to Hieromonk Gerasimos who served in the Monastery.

While still young she succumbed to sickness due to her austere way of life, and she reposed in peace. Before her death, she advised those with her to not change her clothing before her burial. They however did not obey. When they went to change her clothing an earthquake occured and thunder sounded and a voice was heard saying to put her old clothes back on.

When this was done there was stillness and her holy relics began tu exude a beautiful fragrance. She was buried in the cemetery of the Monastery.

The memory of St. Haido was kept alive locally and she was considered a holy woman. Due to her suffering for Christ, many hail her as a neomartyr. The Church of the Entrance of the Theotokos in Stano commissioned an icon of her to be made, which was done by the Cyrillian Brotherhood of New Skete on Mount Athos in 1960. She was canonized locally by the Metropolitan in 1988 and her feast was established for September 1.

http://www.johnsanidopoulos.com/2012/09/saint-haido-of-halkidiki-19th-cent.html


Η ΝΕΟΜΑΡΤΤΣ ΑΓΙΑ ΧΑ.Ι·ΔΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΤΗ ΘΑΣΟ Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Μαϊδώνης Η αγία νεομάρτυς Χάιδω είναι το πρόσωπο του θέματος που θα παρου- σιάσω σήμερα στο 3ο Συμπόσιο Θασιακών Μελετών. Και γι3 αυτό ευχαριστώ την Οργανωτική Επιτροπή, και ιδιαίτερα το γραμματέα κ. Ν. Τσιλογεώργη, για την τιμητική πρόσκληση να παρουσιάσω στο Συμπόσιο και στο Θασιακό λαό τη λαμπρή μορφή της Αγίας Χάιδως, την οποία τιμούμε εμείς στη Χαλ- κιδική σαν πατρίδα της· αλλά δεν θα έπρεπε να υστερήσει και η Θάσος σαν τόπος της κοιμήσεώς της. Πριν αρκετά χρόνια είχε γίνει μια συζήτηση με τον τότε ιεροκήρυκα και σήμερα μητροπολίτη Ξάνθης κ. Παντελεήμονα, εκ Χαλκιδικής καταγομένου... έγινε, λέω, μια συζήτηση με σκοπό τη γνωστοποίηση στοιχείων από τη ζωή της, τον εντοπισμό του χώρου εγκαταστάσεώς της στη Θάσο και τον τόπο του ενταφιασμού της. Εμείς βέβαια στη Χαλκιδική την τιμούμε εδώ και πολ- λά χρόνια. Αλλά πιστεύω ότι ήλθε καιρός αφ8 ενός μεν να γνωστοποιηθεί στο κοινό της Θάσου και αφ) ετέρου να δοθεί έναυσμα για περισσότερη έρευνα. Τα στοιχεία, τα οποία παραθέτω στη συνέχεια, προέρχονται από την τοπική προφορική παράδοση του Στανού Χαλκιδικής, τον κώδικα δωρεών της μονής Παντοκράτορος, το έγγραφο του εφημερίου της ενορίας Στανού π. Αθανασίου Χαλκιά προς τη μητρόπολη Ιερισσού και το γράμμα του αειμνή- στου π. Γερασίμου, μοναχού υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλη- κλησίας. Η φυλλάδα της Αγίας δόθηκε σαν δώρο από το μοναστήρι στον Αθανάσιον Σανιώτην για την προσφορά 7 αγελάδων. |Ομως, η φυλλάδα αυτή χάθηκε στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Την είχε διαβάσει ο π. Αθανάσιος Χαλκιάς, ο οποίος στο έγγραφό του καταγράφει αυτά που ενθυμείτο. Αναφέρεται, λοιπόν, ότι κάποιος μοναχός Ιάκωβος επιστρέφοντας από το μετόχι του,0ρφανίου, που είχε απαλλοτριωθεί το 1926, και περνώντας.


478 Αρχιμανδρίτη χρυσόστομου Μαϊδώνη από το χωριό Στανός φιλοξενήθηκε από τον Αθανάσιον Σανιώτην, ο οποίος δώρησε στο μοναστήρι 7 αγελάδες. Το μοναστήρι με τη σειρά του εις ένδει- ξιν ευχαριστίας έστειλε ένα επιτραπέζιο ρολόι και τη φυλλάδα της Αγίας Χάι- δως. Στο βιβλίο δωρεών αναφέρεται η δωρεά των αγελάδων και ότι εστάλη το ρολόι και η φυλλάδα της Αγίας Χάιδως, η οποία «ανηρπάγη υπό αγγέλων». Τπολογίζω ότι η αποστολή αυτή της φυλλάδας θα πρέπει να έγινε μεταξύ των ετών 1028-1080. Πιστεύω ακόμα ότι πρέπει ν, αναφέρεται και σε κά- ποιον κώδικα της μονής Παντοκράτορος. Στους επίσημους καταλόγους της μονής, που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα, δεν αναφέρεται βέβαια. Το έθεσα υπ, όψη και του ηγουμένου αρχιμ. Βησσαρίωνος και ελπίζω η Αγία να φωτί- σει στην εύρεση των ιερών λειψάνων της, που βρίσκονται αζήτητα, ενταφια- σμένα στη γη της Θάσου. Ας ελπίσουμε ότι η σημερινή παρουσίαση θα γίνει αφορμή να κεντρίσει και τους ντόπιους Θασίτες να ερευνήσουν για την εύρε- ση και της φυλλάδας και των λειψάνων. Από τις μαρτυρίες που έχουμε ενδιαφέρουσα είναι αυτή που προέρχεται από τον αείμνηστο μοναχό Γεράσιμο, υμνογράφο της Μεγάλης του Χριστού Βκκλησίας, ο οποίος ομολογεί για την ύπαρξη της Αγίας, πληροφορηθείς τούτο εκ προφορικής παραδόσεως. Ολόλαμπρο αστέρι στο σκοτάδι της τουρκοκρατίας προβάλλει η Αγία Χάιδω. Αν δεχθούμε το 1821 ως χρόνο φυγής της από τη Χαλκιδική στη Θά- σο, τοποθετούμε τη γέννησή της το 1800 ή λίγο πριν από αυτό.

Η κωμόπολη του Στανού μέχρι σήμερα είναι ένα πολύ παραδοσιακό χωριό. Οι περισσότεροι άνδρες είναι οικοδόμοι. Πέρασαν πολλοί καλοί παπά- δες και δάσκαλοι. Και είναι το δεύτερο χωριό στην Ελλάδα με τις περισσότε- ρες πολύτεκνες οικογένειες σε αναλογία πληθυσμού. Οι κάτοικοί του διακρί- νονται για την προσήλωσή τους στην Εκκλησία και για την καλλιέργεια του ήθους τους. Σ) αυτό το παραδοσιακό χωριό γεννήθηκε και ανατράφηκε η Α- γία Χάιδω. Για το ποια ήταν η αιτία της φυγής της στη Θάσο, υπάρχουν δύο παραδόσεις. Η πρώτη -όχι τόσο πειστική- θεωρεί αιτία της φυγής της την επανάσταση της Χαλκιδικής το 1821. Αν αναφέρεται σαν χρόνος φυγής της το 1821, δεν νομίζω ότι πρέπει να συνδέεται με την επανάσταση. Συνδέεται μάλλον με τη ζωντανή παράδοση που αναφέρω παρακάτω. 'Οταν ήταν σε ηλικία γάμου πέρασε πειρασμό με- γάλο. Τη ζήτησε για γυναίκα του ο γιος του Μαντέμ αγά των Μαντεμοχω- ρίων. Η έδρα της αυτοδιοικούμενης κοινοπολιτείας των Μαντεμοχωρίων ήταν τότε ο Μαχαλάς, τα σημερινά Στάγειρα, στη Βόρεια Χαλκιδική. Βκεί είχε την έδρα του ο Μαντέμ αγάς, που επέβλεπε περισσότερο την είσπραξη του χρυσού και του ασημιού για λογαριασμό της Πύλης. Σ, αυτόν τον πειρα- σμό η Χάιδω ύψωσε το ανάστημά της. Τουρκάλα και οθωμανή δεν θα γινό-


Η νεομάρτυς αγία Χάιδω από την Χαλκιδική στη Θάσο 479 ταν. |Ηταν ασυμβίβαστη με τον εξισλαμισμό. Αυτό ήταν! Στην άρνησή της ο τύραννος απάντησε με μαρτύριο. Τη φυλάκισε και τη βασάνισε φρικτά. Είμαι Ελληνίδα και χριστιανή, φώναζε. Οι νεομάρτυρες ήταν το τείχος πάνω στο οποίο ξεσπούσε η μανία των κατακτητών. Αυτοί έβαλαν τα στήθια τους για να σταματήσουν τον αφανισμό του Γένους. Μέχρι σήμερα, έξω από το χωριό, δείχνουν οι Στανιώτες το «Αλώ- νι της Χάιδως». Αυτό ή ήταν κτηματική περιουσία της Αγίας ή και το επι- κρατέστερο, ο τόπος της φυλακίσεως και του βασανισμού της. Τότε ο ιερο- μόναχος εφημέριος του χωριού, με τη βοήθεια των παλληκαριών, κατάφερε να ελευθερώσει την Αγία και να τη φυγαδεύσει μαζί με τη μητέρα της στη Θάσο. Ο π. Αθανάσιος Χαλκιάς στο έγγραφό του αναφέρει ότι η Αγία εγκατα- στάθηκε στην Παναγία της Θάσου, στο μετόχι της μονής Παντοκράτορος. Ο προηγούμενος Βυθύμιος τοποθετεί το μετόχι της μονής Παντοκράτορος στην Καλλιράχη. Τη σχέση της Αγίας με τη μονή την επιβεβαιώνει η φυλλά- δα της Αγιας από την Παντοκράτορος και η προφορική παράδοση που διέ- σωσε το γεγονός στους μοναχούς της μονής.

Στο παντοκρατορικό μετόχι της Καλλιράχης ζούσε με τη μητέρα της υπηρετώντας την εκκλησία που υπήρχε στο μετόχι. Εκεί η Αγία ζούσε αφιε- ρωμένη στο Θεό εν παρθενία και ασκήσει. Αγωνιζόταν καθημερινά με αυστηρή άσκηση και πολύ προσευχη. Ο Ιησούς Χριστός, για τον οποίο βασανίσθηκε και διώχθηκε, ήταν πλέον ο νυμφίος της ζωής της. |Οταν πέθανε η μητέρα της, αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στη ζωή της ασκήσεως και της προσευχής, εις τρόπον ώστε να φθάσει να γίνει ένας επίγειος άγγελος. Εξ αιτίας της αγγε- λικής της ζωής αξιώθηκε ουρανίων δωρεών. Ανηρπάγη υπό αγγέλων για δύο μέρες σωματικώς εις τον ουρανόν, όπου είδε τα αθέατα κάλλη του Παραδεί- σου. Τούτο είχε συμβεί και στο μακάριο Παύλο, ο οποίος ηρπάγη έως τρίτου ουρανού. Τούτο διαβάζουμε και σε άλλους βίους Αγίων. ΙΘταν επέστρεψε σωματικώς, διηγήθηκε στον ιερομόναχο του μετοχίου Γεράσιμο αυτή τη θαυ- μαστή αρπαγή της υπό των αγγέλων. Το ότι «οιτηρπάγη υπό των αγγέλων» ήταν γραμμένο στη φυλλάδα της Αγίας που είχε σταλεί στο Στανό. Το ότι εστάλη πάλι στο Στανό αποδεικνύεται από το χειρόγραφο δωρεών της μονής Παντοκράτορος. Η αρπαγή της υπό των αγγέλων ήταν προαγγελία της εξό- δου της εκ του βίου τούτου, Μάλλον. Υπάρχουν άλλωστε πολλές τέτοιες πε- ριπτώσεις, όταν άγιες ψυχές προγεύονται του Παραδείσου προ της κοιμή- σεώς τους. Το ασθενές της φύσεως, η σκληρά άσκησις κατέβαλαν την υγεία της, αν και ήτο ακόμη νέα. Ήτρεχε όμως να συναντήσει οριστικά το νυμφίον της Χριστόν. Τέλος παρέδωσεν την αγίαν και καθαράν ψυχήν της εις τον ζωοδό-


480 Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Μα ιδιόνη την Χριστόν. Ο αείμνηστος ιερεύς π. Αθανάσιος Χαλκιάς σημειώνει: «'Οταν πλησίασε να πεθάνει, είπε να μην την αλλάξουν τα φορέματα που φορούσε, αλλά εκείνοι που παραβρέθηκαν στο θάνατό της, της τα άλλαξαν. Και όταν επρόκειτο να την θάφουν7 άρχισε να νίνεται σεισμός και βροντές και μια φω- νή είπε πως για να πάψει η θεομηνία αυτή να με βάλετε τα παλιά φορέματα που φορούσαν. Και έτσι έγινε, οπότε σταμάτησε εκείνο το κακό που γινότανε και το λείψανό της ευωδίαζε. Οι άγγελοι την υποδέχθησαν με χαρά εις τον ουρανόν ως συνόμιλόν της. Και οι άνθρωποι στη γη την ετίμων ως αγίαν. Η ευωδία του σκηνώματός της ηταν ακόμη μία ένδειξις της αγιότητός της. Βνταφιάσθηκε στο κοιμητηριο του μετοχίου. Στη συνείδηση των χριστιανών του Στανού ήταν πάντοτε ζωντανή η μνήμη και η ζωη της Αγίας. Γι, αυτό και αφιέρωσαν ιερά εικόνα, την οποίαν εναπέθεσαν εντός του ενοριακού ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η εικόνα ιστορηθηκε από την αδελφότητα των Κυριλλαίων εις την Νέαν Σκητην Αγίου ΙΟρους το 1960. Παριστάνεται η Αγία με την τοπικην ενδυμασίαν της Χαλ- κιδικης της εποχής εκείνης. Η Αγία προσφωνείται και σαν νεομάρτυς και οσιομάρτυς και ως νέα όσιο- μάρτυς. Βεβαίως η Αγία δεν υπέστη μαρτυρικόν θάνατον. |Ομως και σε βίους άλλων αγίων, οι οποίοι βασανίσθηκαν, βλέπουμε να αποκαλούνται μάρτυρες. |Ετσι πιστεύω ότι και η Αγία μπορεί να προσφωνείται μάρτυς. Και μάλιστα νεομάρτυς, αφού μαρτύρησε τον Χριστόν μετά τους χρόνους της αλώσεως.


Ονομάζεται και οσιομάρτυς, αφού και μάρτυς ητο, αλλά και ασκητικόν βίον διηγεν. ΙΟμως η προσωνυμία οσία περισσότερο χρησιμοποιείται για τους καθ, εαυτό μοναχούς. Μπορεί και ομολογητρια να προσφωνείται, αφού ομο- λόγησε τον Χριστόν. Και αυτό νομίζω ότι είναι η πιο ακριβής προσωνυμία· Προτιμάται όμως το νεομάρτυς7 διότι προσδιορίζει και το χρόνο της Τουρ- κ.οκρατίας. Τελευταία την Αγία συμπεριέλαβε στο βιβλίο του «Νεομάρτυ- ρες» ο καθηγητής Απ. Γλαβίνας στο κεφάλαιο τέσσερις γυναίκες νεομάρτυ- ρες: Αγία Ακυλίνα, Αγία Χυράνα7 Αγία Ελένη, Αγία Χάιδω. Από του έτους 1988 με απόφαση του Σεβ. Μητροπολίτου ορίσθηκε η 1η Σεπτεμβρίου ως η ημέρα μνήμης και εορτασμού της Αγίας. Δε γνωρί- ζουμε την ακριβη ημερομηνία της κοιμησεώς της. Γι) αυτό ορίσθηκε η λη Σεπτεμβρίου κατά την οποία εορτάζει και η παλαιοτέρα Αγία Χάιδω, ανά- μεσα στο χορό των 40 μαρτύρων γυναικών των εν Θράκη. Συνηθίζεται, όταν δεν γνωρίζουμε την ακριβη ημερομηνία αθλησεως η κοιμησεως, να τιμούμε τον άγιο στη μνήμη ομώνυμου παλαιότερου αγίου. Ο δε ευλαβέστατος εφημε- ριος με τη συνεργασία Κοινότητος και Πολιτιστικού Συλλόγου οργανώνει την ιεράν πανηγυρίν της.


Η νεομάρτυς ανία Χάιδω από την Χαλκιδική στη Θάσο 481 Με πρωτοβουλία του εφημερίου ξεκίνησε και η ανέγερση του ναού προς τιμήν της Αγίας Χάιδως. του οποίου του χρόνου θα γίνουν τα εγκαίνια και σας προσκαλούμε. Οι δεσμοί μεταξύ Θάσου και Χαλκιδικής, εάν ψάξει. κανείς, είναι αρκετά ισχυροί. Δεν είναι που έρχονται μόνο μελισσοτρόφοι απ, τη Χαλκιδική, αλ- λά έρχονται και ,Αγιου σαν την Αγία Χάιδω7 της οποίας οι ευχές ας είναι μα·- ζί μας. Αμήν.

ΒΠΙΣΤΟΛΒΣ


Εἰς ἐκτέλεσιν τοϋ απο 26/8/1962 υμετέρου υπηρεσιακου σημειώματος περὶ τα κατὰ την τοπικήν αμαν Χάιδω υπάρχοντα. ευλαβώς, λαμβάνω την τιμήν ν3 αναφέρω ὑμῖν τα. κάτωθι. Τὸ ζήτημα περὶ υπάρξεως τής ἐν λόγῳ αγίας ανεκινήθη πρὸ ἐτῶν παρ5 ημίν καὶ σχετικὰς ἐλαχίστας πληροφορίας δι, ἐγγράφου ἐγνωρίσαμεν τή (Ιε- ρα Μητροπόλει ἐλπίσαντες σοβαρωτέρων ερευνών παρ3 αυτής. Δεν ἔχομεν παρα ἐν άλλοις λόγοις καὶ ἐκτενέστερον να επαναλάβωμεν τα ήδη γνωστα ΕΙερά Μητροπόλει...


Η νεομάρτυς αγία Χάιδω από την Χαλκιδική στη Θάσο 488 Πάντως ἐκπληρώνων ἐν τῇ χάριτι του Κυρίου τὴν ειδσεβῆ ἐπιθυμίαν σας, θα φροντίσω ὅσον εἶναι δυνατόν, προς άνεύρεσιν σχετικών στοιχείων7 επανα- επισκεπτόμενος ἐν καιρῷ εἰς τὴν (Ιεραν Μονὴν Παντοκράτορος και άλλαχου. ν , | ` , | ` 3 | | Χ | Βυχεσθε εν κυριου να ευοδωση τας εν προκειμενῳ προσπαθειας μας προς δο- σ`σ ς | , Ν Ι κ ` Ν ( | , ~ Ι , ξαν του Αγιου αυτου θεματος και την της οσιας αυτου θεραπαινης Χαιδως προς καύχημα και στηριγμὸν του ευσεβους πληρώματος του χωρίου σας.


ο ἐφημέριος του Ί. Ναου 'Αθανάσιος Χαλκιας

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:dKj2a4ENx9cJ:www.library.teikav.edu.gr/thasiaka/thasiakafiles/t10/t10a27.pdf+&cd=3&hl=en&ct=clnk&gl=